E ndërtuar në vitet 1773–1774 nga Mehmet Pashë Bushati, themeluesi i dinastisë së njohur të Bushatlinjve, Xhamia e Plumbit është një nga monumentet më madhështore të trashëgimisë osmane në Shqipëri dhe një nga xhamitë më të rëndësishme të vendit për nga historia, arkitektura dhe simbolika.
E vendosur pranë hyrjes jugore të qytetit të Shkodrës, kjo xhami ka marrë emrin nga kupolat e saj të mbuluara me plumb, një veçori unike në arkitekturën islame shqiptare, që i dha emrin e njohur popullor “Xhamia e Plumbit”. Megjithëse mbulesat origjinale prej plumbi u dëmtuan gjatë shekujve, restaurimi i fundit i përfunduar në maj të vitit 2025, i ka rikthyer objektit shkëlqimin e dikurshëm, falë një bashkëpunimi të gjerë me Agjencinë Turke për Bashkëpunim dhe Koordinim (TIKA) dhe institucionet shqiptare.
Në vitin 1948, kjo xhami u shpall monument kulture, për shkak të vlerave të saj të jashtëzakonshme historike dhe arkitektonike. Struktura përfaqëson një stil të pastër osman, por me elementë të ndjeshëm të ndikimeve perëndimore, çka dëshmon për pozicionin e Shkodrës si një qendër ndërkulturore.
Sot, Xhamia e Plumbit është një pikë e rëndësishme referimi për të kuptuar jo vetëm trashëgiminë osmane të Shkodrës, por edhe rrugëtimin historik të besimit, identitetit dhe rezistencës kulturore në këtë qytet. Ajo është gjithashtu një vend i dashur për komunitetin lokal, dhe një ndalesë e pashmangshme për turistët që kërkojnë të njohin më shumë rreth historisë së pasur fetare dhe arkitektonike të Shqipërisë veriore.
